انرژی‌های جدید، اثرات مخرب زیست‌محیطی پایینی دارند

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، دکتر محمد جعفری متولد 1338 در قم، کارشناسی منابع طبیعی را در گرایش مرتع و آبخیزداری از دانشگاه تهران اخذ و کارشناسی ارشد را در رشته گیاهان شور‌ روی در عرصه بیابان در دانشگاه تربیت مدرس دریافت کرد. وی دارای مدرک دکترای مرتع‌داری با گرایش خاک‌شناسی مرتع از دانشگاه نیوساوت ولز استرالیا است که دارای رنکینگ 26 دنیاست. وی تاکنون 15 کتاب در زمینه منابع طبیعی و موضوعات مرتبط تالیف و ترجمه کرده است. از جمله تالیفات دکتر محمد جعفری می‌توان به احیای مناطق خشک و بیابانی، مدیریت خاک، مبانی خاک‌شناسی و رده‌بندی خاک، خاک‌های شور در مناطق طبیعی، راهنمای اصلاح مناطق بیابانی و مبارزه بیولوژیک با فرسایش خاک اشاره کرد.

رییس مرکز تحقیقات بین‌المللی بیابان دانشگاه تهران که تحقیقات بسیاری را درباره استفاده بهینه از خاک و آب و جلوگیری از فرسایش خاک انجام داده، گفت: در مباحث مربوط به استفاده بهینه از آب خوب کار نمی‌کنیم. دانش ما درباره راه‌های بهینه استفاده از آب در سطح پایینی است. در حوزه کشاورزی بیشترین مصرف و هدر‌رفت آب را داریم. متوسط جهانی تولید محصول به ازای هر یک متر مکعب آب، 1/5 تا 2/5 کیلوگرم محصول است. در ایران به‌طور میانگین برای تولید هر 0/7 کیلوگرم محصول به‌طور میانگین یک متر مکعب آب مصرف می‌شود.

جعفری در ادامه افزود: در حوزه کشاورزی باید بتوانیم محصولاتی را تولید کنیم که از آب حداکثر استفاده را داشته باشند. بحث سوپر جاذب‌ها (یافتن موادی که مصرف آب را به حداقل برسانند)را امروز به‌طور جدی دنبال می‌کنیم. در حال پژوهش روی تولید ماده جدیدی هستیم که بتواند تا 30 درصد مصرف آب را کاهش دهد. این ماده همچنین کیفیت محصول را بالا می‌برد.

رییس پردیس منابع طبیعی دانشگاه تهران با اشاره به پژوهش‌های جدی از سوی این مرکز بر روی مباحث استفاده بهینه از اراضی بیابانی و جلوگیری از هدر‌رفت آب، یادآور شد: در حال حاضر در حال کار کردن روی تولید گیاهان C4 هستیم. گیاهان ما در حال حاضر C3 هستند و عمل فتوسنتز را در طول روز انجام می‌دهند. روزنه‌های این گیاهان روی برگ‌هایشان قرار دارد که باعث بالا رفتن میزان تبخیر در این گیاهان می‌شود. ولی روزنه‌های گیاهان C4 زیر برگ‌هایشان قرار گرفته و این تبخیر آب را در گیاه کاهش می‌دهد که در نتیجه میزان آب مصرفی گیاه نیز کاهش پیدا می‌کند. برای اصلاح اراضی بیابانی می‌توانیم از این روش استفاده کنیم.

نویسنده کتاب «مبارزه بیولوژیک با فرسایش خاک» در پایان اظهار کرد: امروزه بیشتر کارخانجات در بیابان‌ها احداث می‌شوند که این مساله باعث آلودگی خاک، آب و هوا در بیابان‌ها می‌شود. در این راستا و در ارتباط با موضوع گیاه‌پالایی پژوهش‌هایی همچون «کاهش آلودگی در خاک با استفاده از گیاهان» و «اصلاح و کاهش آلودگی خاک و آب» را در دست اجرا داریم و همچنین برای استفاده بهینه از ریزگردها، در حال اجرای پروژه «ریزگردها و تثبیت تپه‌های شنی» هستیم.