سلاجقه: کسی برای تولید علم در قالب کتاب ارزش قائل نیست
دانشیار دانشگاه تهران، با تاکید بر این نکته که اگر یک مرجع واحد به‌عنوان ممتحن و هیات منصفه، از ابتدای فرآیند تولید و ترجمه کتاب، آن‌را از لحاظ کیفی، کمی و کاربردی بودن ارزیابی و محصولی را به‌عنوان اثر شاخص معرفی کند، در بازار نشر رقابت علمی ایجاد می‌شود، وجود فضای نقد علمی را در پختگی آثار دانشگاهی موثر دانست.
پروفسور علی سلاجقه، دانشیار دانشگاه تهران، در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با انتقاد از فرآیند تولید برخی آثار علمی و دانشگاهی در کشور، گفت: برخی استادان دانشگاه با هدف ارتقای درجه علمی به چاپ کتاب اقدام می‌کنند، گاهی نیز این دسته از دوستان، با مطالعه مجموعه آثار برخی همکاران دیگر دست به تالیف می‌زنند، محصولی که در حقیقت کتاب نیست بلکه گرد‌آوری اطلاعاتی است که پیش از این به همت افراد دیگر تدوین شده‌است. این در حالی است که باید این مساله را مورد توجه قرار دهند که، تالیف باید ماندگاری داشته باشد.
وی افزود: آثار مولفان در محیط دانشگاهی باید براساس مولفه‌های
علمی روز به اصطلاح چکش‌کاری و سپس در بوته نقد، بررسی و داوری شود. فرآیندی که به‌نظر می‌رسد در محافل دانشگاهی ما کمتر شکل می‌گیرد.
سلاجقه در ادامه، وضع آثار در دانشگاه تهران را نسبت به برخی دانشگاه‌های دیگر، مطلوب دانست و اظهار کرد: کتاب‌های برخی شاخه‌های علمی مانند ریاضی در دانشگاه‌های کشور ما، سال‌ها مانند یک هرم به شکل مناسبی رشد کرده‌است، اما رشته‌هایی مانند مهندسی طبیعت که به‌نظر من یکی از سخت‌ترین گرایش‌های علمی است، نیارمند تحقیق میدانی است. در این میدان، فرد محقق با متغیر‌های بی‌شمار و غیر‌قابل کنترل مواجه‌است. تحقیقی که بسیار هزینه‌بر و زمانبر است.
وی در ادامه با اشاره به تمایل محققان به قبول طرح‌های دستگاه‌های اجرایی کشور، عنوان کرد: چرا استادان دانشگاه به اجرای طرح‌های دستگاه‌های اجرایی رغبت بیشتری دارند تا نوشتن کتاب؟ پاسخ این است که برای تولید علم در قالب کتاب، ارزش چندانی قایل نیستیم. در حقیقت دغدغه‌‌های مالی و تاثیر مثبت قبول این‌گونه
طرح‌ها در ارتقای علمی استادان، از دلایل این مساله است. اگر مدت زمانی که برای اجرای این طرح‌ها صرف می‌شود، برای تالیف کتاب هزینه می‌شد، محصولات خوبی به دست می‌آمد.
رییس پیشین سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداری کشور، ادامه داد: استادان برای ارتقای رتبه علمی، به دنبال چاپ بیشتر مقاله، و تالیف و ترجمه کتاب هستند و این در حالی است که چاپ کتاب باید با نظر وزارت علوم تنها به افرادی که موفق به کسب درجه استاد‌تمامی شده‌اند، واگذار شود. به عبارتی دیگر، از این افراد خواهش کنیم در قالب امتیاز‌های ویژه، نتایج دستاورد‌های خود را در قالب کتاب منتشر کنند.
سلاجقه در ادامه با تاکید بر کاربردی کردن مطالب کتاب‌های دانشگاهی، اظهار کرد: ایده‌‌های مطرح شده در کتاب‌های علمی و دانشگاهی باید به سمت تجاری‌سازی حرکت کنند و دستاوردها و افق علمی از ابتدا تا انتها برای خودمان باشد.
این مدرس دانشگاه، درباره تکرار برخی مباحث در آثار
دانشگاهی، گفت: این مساله مانند صنعت خودروسازی است. کارخانه براساس شاخص‌های ویژه، تقاضای مشتری و وضع مالی خریدار، به تولید می پردازد. اگر مسوول فضای سنجش علمی در کشور یک مرجع واحد باشد، وفور یک اثر از سوی مولفان و مترجمان نقص نیست.
مهندس علی سلاجقه، در سال 1346 در شهرستان رابر کرمان به دنیا آمد. وی در رشته علوم مهندسی و آبخیزداری گرایش مهندسی رودخانه از دانشگاه تهران دکترا گرفت و در رشته مهندسی آب از دانشگاه فلوریدای آمریکا، مدرک فوق‌دکترای خود را اخذ کرد.
کتاب «اصول مدیریت و حفاظت خاک» تالیف مشترک دکتر علی سلاجقه و همکارانش در سال 92، در جشنواره کتاب سال دانشجویی، به عنوان اثر برگزیده معرفی شد.
وی همچنین، تالیف هفت عنوان کتاب دانشگاهی را نیز در کارنامه علمی خود دارد. پروفسور سلاجقه، در حال حاضر، مشغول تالیف کتاب «مهندسی آب» است.