سیری در «جهان گمشده و جهان بازیافته»
کتاب «جهان گمشده و جهان بازیافته (تاریخچه یک جراحت مغزی)» تالیف الکساندر رومانوویچ لوریا دوران آسیب‌دیدگی مغز از زبان فرد آسیب‌دیده را بررسی کرده‌است. این اثر به قلم حبیب‌الله قاسم‌زاده و رامین مجتبایی، به فارسی ترجمه شده و نشر نسل فردا نیز آن‌را منتشر کرده‌است./
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، الکساندر رومانوویچ لوریا، از معدود روانشناسان روس بوده‌است که در زمان حیات، مورد توجه روانشناسان آمریکا و اروپا قرار گرفته بود. این مولف، واضع مکتب «واکنش‌شناسی» بوده و سال‌ها به تحقیق درباره تاثیر استرس‌های هیجانی بر واکنش حرکتی انسان پرداخته‌است. آشنایی او به چند زبان، توانست وی را در ارایه گزارش‌ها و مقالات علمی موفق کند.
کتابی بر پایه توصیف
کتاب حاضر، حاصل فعالیت این روانشناس شهیر روس در تیم ارزیابی توان‌بخشی بیماران دچار آسیب‌های مغزی در جنگ دوم جهانی است. این کتاب، به سبک «دانش رومانتیک» نگاشته شده‌است، زیرا در این سبک نویسنده مطالب کتاب را بر پایه مشاهده و توصیف واقعیت‌ها تدوین می‌کند.
مولف در این کتاب در 13 بخش، داستان زندگی شخصی را روایت می‌کند که در برخورد گلوله به مغز دچار آسیب مغزی شده و زندگی و خاطرات خود را به شکل بریده بریده به‌خاطر می‌آورد و محل ضایعه نیز به‌گونه‌ای است که امکان هر نوع رفتار هوشمندانه و سازگارانه را از او می‌گیرد. اما قربانی، با همه توان و نیروی خود تلاش می‌کند زندگی گذشته خود را بازیابد.
خاطراتی بکر در قالب کتاب
در این کتاب که به شکل داستان‌گونه روایت و نوشته شده‌است، فرد آسیب‌دیده مشکلات حافظه‌ای و ادراکی خود را به خوبی توضیح داده و نویسنده نیز بدون ویرایش نوع گفت‌و‌گوی فرد که زمان‌ها را وارونه گفته، بر جذابیت آن افزوده‌است.
در متن کتاب، گاهی با جملات تکراری و غیر‌منسجمی برخورد می‌کنیم که زمان حال با گذشته و گذشته استمراری در هم آمیخته و همین امر مبین این است که نویسنده به قصد بازنمایی آسیب‌های این فرد، دست به ویرایش گفته‌های او نزده‌است.
بررسی وضع قربانیان جنگ
در این اثر، آنچه بیش از همه نظر خواننده را جلب می‌کند، همدردی و همدلی لوریا با فرد آسیب‌دیده است. دیگر مزیت کتاب، این است که خواننده در ارتباط مستقیم با قربانیان جنگ قرار می‌گیرد و شاهد بروز انواع نقص‌ها و نشانه‌های حاصل از جنگ بر قربانیان است.
روانشناسان امروز در پی جداکردن رویکرد روان‌شناختی از رویکرد عصب‌شناختی هستند، اما لوریا در این کتاب، گامی اساسی در تلفیق این دو رویکرد برداشته و از این رهگذر مغز را به مثابه جعبه سیاه نشان داده‌است.
مولف در این کتاب به تشریح ساختمان مغز، یادآوری کلمات و ساخت‌های دستوری پرداخته‌است که در برگیرنده خلاصه‌ای از نظریه‌های علمی و تجربه‌های بالینی درباره نوروپسیکولوژی و زبان‌پریشی است.
وی در این اثر، اطلاعات سودمندی درباره ارتباط مغز با فعالیت‌های عالی روانی به خواننده منتقل می‌کند.
چاپ نخست کتاب «جهان گمشده و جهان بازیافته (تاریخچه یک جراحت مغزی)» با شمارگان یکهزار و یکصد نسخه در 192 صفحه، به قیمت 9 هزار تومان از سوی انتشارات نسل فردا منتشر شد.