پیوند علم و دین در آثار گلشنی

مهدی گلشنی، فیزیکدان و نظریه‌پرداز ایرانی، با پیوند علم و دین در کتاب‌های خود، آثاری بدیع خلق کرده که کتاب «از علم سکولار تا علمی دینی» از آن‌جمله است.

خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- دکتر مهدی گلشنی، در سال 1348 از دانشگاه برکلی در رشته فیزیک با گرایش ذرات بنیادی فارغ‌التحصیل شد و در همان سال به ایران بازگشت و به استخدام دانشگاه صنعتی شریف درآمد. 

وی در سال ۱۳۶۴ در همان دانشگاه، به رتبه استادی ارتقا یافت. گلشنی به زبان‌های فارسی، عربی و انگلیسی تسلط دارد و در هر سه زبان دارای تالیفات متعدد است. 

پیوند علم و دین در قاب کتاب
کتاب‌های «فیزیک (ترجمه از هالیدی – رزنیک)»، «قرآن و علوم طبیعت» و « تحلیلی از دیدگاه‌های فلسفی فیزیکدانان معاصر» از جمله آثار تالیفی این دانشمند برجسته ایرانی است.

از دیگر آثار مهدی گلشنی می‌توان به «از علم سکولار تا علمی دینی»، «فیزیک امروز» و «علم و دین و معنویت در آستانه قرن بیست و یکم» اشاره کرد.

این فیزیکدان و پژوهشگر برتر، در سال‌های 1369 و 1374 دوبار برنده جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شده است.

سوابق درخشان
گذشته

علم امروز بر خلاف علم زمان نیوتون و لایب‌نیتس، از یک طرف در سطحی بالاتر از زمان آن‌ها به مفروضات فلسفی ضددینی آلوده شده است و از طرف دیگر متاسفانه علم روز گاهی برای تخریب محیط زیست و نابودی انسان‌ها به کار می‌رود.

از دانش فیزیک که رشته تخصصی مهدی گلشنی است، وی در عرصه الهیات و پژوهش‌های دینی و همچنین در زمینه مطالعات تطبیقی میان دو حوزه علم و دین صاحب‌نظر است.

در سال ۱۳۹۰ کتاب «جشن‌نامه دکتر مهدی گلشنی» به مناسبت بزرگداشت مقام علمی وی، از سوی فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران به چاپ رسید.

موسس فلسفه علم در ایران
از جمله اقدامات علمی ارزشمند این استاد دانشگاه، تاسیس رشته فلسفه علم در ایران است. وی دراین‌باره می‌گوید:‌ «دوره‌ فلسفه‌ علم را برای نخستین‌بار در سال ۱۳۷۴راه انداختیم. در چند سال اخیر چند تا دانشگاه دیگر مثل دانشگاه امیرکبیر و اخیرا هم دانشگاه اصفهان و دانشگاه آزاد، این گروه را تاسیس کرده‌اند. حدود ۵، ۶ سالی می‌شود که دوره دکترای فلسفه‌ علم اینجا تاسیس شده است. ولی در این سال‌ها، متاسفانه آن‌قدرها از حمایت دانشگاه برخوردار نبودیم و حداقل کمک‌ها به این گروه شده است.» 

نگاهی دوباره به علم

وی درباره مساله علم دینی معتقد است:‌ «برای مساله علم دینی،‌ که برای نخستین‌بار کتاب «علم دینی وعلم سکولار» را در این‌باره نوشتم، مساله این است که علم امروز بر خلاف علم زمان نیوتون و لایب‌نیتس، از یک طرف در سطحی بالاتر از زمان آن‌ها به مفروضات فلسفی ضددینی آلوده شده است و از طرف دیگر متاسفانه علم روز گاهی برای تخریب محیط زیست و نابودی انسان‌ها به کار می‌رود. بنابراین از دو لحاظ علم دینی در

علم دینی در دیگر جاهای جهان هم مطرح است؛ مثلا هم در کانادا و هم در آمریکا به‌عنوان علم خدا‌باور مطرح است. من در کتاب «علم دینی و علم سکولار» مطلب را به تفضیل بیان کرده‌ام.

اینجا وارد می‌شود: یکی اینکه جلوی سوءاستفاده از علم را در محیط‌های انسانی بگیرد و دوم این‌که جاهایی که از علم تجاوز می‌شود و وارد مفروضات ضد دینی می‌شود جلوی آن را بگیرد.»

وی همچنین در این‌باره می‌گوید: «معنی علم دینی این نیست که شما تجربه را کنار بگذارید، نظریه‌پردازی را کنار بگذارید؛ بلکه در مقام جمع‌بندی وقتی به جایی می‌رسیم که آزمایش نمی‌تواند حدس بزند و مفروضات از جاهای مختلف وارد می‌شود، آنجا مفروضاتی وارد نشود که نفی وجود خدا یا نفی حکمت الهی کند. علم دینی در دیگر جاهای جهان هم مطرح است؛ مثلا هم در کانادا و هم در آمریکا به‌عنوان علم خدا‌باور مطرح است. من در کتاب «علم دینی و علم سکولار» مطلب را به تفضیل بیان کرده‌ام.»

زندگی دکتر گلشنی در یک نگاه
مهدی گلشنی، در سال ۱۳۱۷ هـ. ش، در اصفهان چشم به جهان گشود. تحصیلات مقدماتی را در زادگاه خویش به پایان برد و بعد از عزیمت به تهران، در سال ۱۳۳۹ موفق به اخذ دانشنامه لیسانس از دانشگاه تهران در رشته فیزیک شد. وی سپس به منظور ادامه تحصیل رهسپار ایالات متحده آمریکا شد و در سال ۱۳۴۸ از دانشگاه برکلی آمریکا در رشته فیزیک با گرایش ذرات بنیادی به درجه دکترا نایل آمد.

گلشنی، فیزیکدان و نظریه‌پرداز ایرانی، پژوهشگر و مترجمی است که هم‌اکنون استادتمام دانشگاه صنعتی شریف و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی است._


خبرگزاری کتاب – پربيننده ترين عناوين دانش و فناوری