ترجمه در خدمت صنعت باشد/تالیف اپیدمی شده است
امیرحسین بهروش، با انتقاد از وضعیت تالیف کتاب در حوزه فنی و مهندسی، ترجمه را حرکتی دانست که باید در خدمت پیشرفت صنعت کشور باشد.
دکتر امیرحسین بهروش، برگزیده بخش پژوهشهای توسعه‌ای بیست و هفتمین جشنواره بین‌المللی خوارزمی، در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، در تشریح طرح «روش نوین مدل‌های مومی سبک در فرآیند ریخته‌گری دقیق پره توربین» اظهار کرد: ریخته‌گری دقیق، روشی برای تولید محصولات یا قطعاتی است که از موادی با استحکام بسیار بالا مانند سوپر آلیاژ‌ها تشکیل شده‌اند. به دلیل همین استحکام بالا ساخت آنها به روش ساده مانند تراش دادن در بلوک فلزی امکان‌پذیر نیست. بنابراین باید تلاش شود به روش مذاب‌ریزی در یک قالب، به شکل نهایی دست پیدا کنیم.
وی روش ریخته‌گری دقیق را مرسوم دانست و ادامه داد: قالب‌های ریخته‌گری این قطعات باید سرامیکی باشد و طرح گروه تحقیقاتی به قالب سرامیکی مربوط است، بر همین اساس روشی را ابداع کردیم که در دنیا بی‌سابقه است. به دنبال سبک‌سازی مدل مومی و حذف برخی مراحل این فرآیند بودیم، بنابراین کاهش زمان نیز یکی از نتایج این روش است.
بهروش، جدید بودن این طرح در دنیا را دلیل اصلی برگزیده شدن آن در جشنواره خوارزمی دانست
و افزود: شرکت طرف قراداد در ابتدا با نگاه تردید با این طرح برخورد کرد اما گروه تحقیقاتی به تدریج موفق به جلب نظر آنها شد و در نهایت با در اختیار گرفتن امکانات از شرکت این طرح روی مدل‌های واقعی آزمون شد. این طرح در طول 15 ماه به پایان رسید.
وی در پاسخ به پرسشی درباره منبع اصلی مطالعاتی گروه گفت: به‌طور معمول، مقاله در کار‌های پژوهشی، اصلی‌ترین منبع به حساب می‌آید، این ارجاع نیز به دلیل توجه به جدیدترین مباحث روز جهان در حوزه‌های مختلف علمی است. درباره کار تحقیقاتی ریخته‌گری دقیق نیز منبعی در قالب کتاب وجود نداشت.
کتابی درباره ریخته‌گری وجود نداشت
مترجم کتاب «فرآیندهای قالب‌گیری پلاستیک (راهنمای مهندسی طراحی و تولید)» در ادامه افزود: در فرآیند کار‌های پژوهشی استفاده از کتاب‌های تخصصی کافی به نظر نمی‌آید، بلکه مطالعه منابع مربوط به طرح تحقیقاتی بیشتر به پژوهشگران کمک خواهد کرد. به‌عنوان مثال، مطالعه کتاب‌هایی با موضوع تاریخ علم به ویژه آثار فلسفی برای بنده مفید بوده است.
بهروش درباره تاثیر آثار تاریخ علم در روش کاری‌اش عنوان کرد: مطالعه این دسته آثار موجب تقویت شیوه تفکر درست خواهد شد، در واقع مطالعه در روش انجام پروژه به تنهایی کافی نیست بلکه روش تفکر حائز اهمیت است، چرا که زمینه‌های هدایت فکر مخاطب را فراهم می‌کند.
این مدرس رشته مهندسی مکانیک گرایش ساخت و تولید در پاسخ به پرسشی درباره وضعیت
منابع رشته مهندسی مکانیک در حوزه ترجمه گفت: چندان موافق ترجمه آثار در حوزه مهندسی نیستم. کتابی هم که خودم ترجمه کردم خالی از فرمول‌های رایج این حوزه و دارای ماهیت تکنولوژیکی است. مولف، در این اثر بیشتر به دنیال معرفی فرآیند‌ها بوده است.
ترجمه در خدمت صنعت
وی با اشاره به نقش کتاب در حوزه صنعت، اظهار کرد: اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها باید کتاب‌هایی را ترجمه کنند که به درد صنعت بخورد. به‌عبارتی دیگر اعضای هیات علمی کانالی برای ترجمه تکنولوژی به نفع صنعت هستند. ای کاش زبان علم فارسی بود اما در حال حاضر که علم با زبان انگلیسی منتقل می‌شود، دانشجو و اساتید باید بر این زبان مسلط باشند. یکی از مشکلات رایج در مقاطع تحصیلات تکمیلی تسلط نداشتن دانشجویان به زبان انگلیسی است. شرط دیده شدن آثار محققان ایرانی، فراگرفتن زبان علم (انگلیسی) است.
بهروش، در ادامه با طرح این پرسش که چه کتابی در حوزه مهندسی باید ترجمه شود؟، گفت: آثار لاتین باید برای مخاطب غیر دانشگاهی و فعالان حوزه صنعت که تسلطی به زبان ندارند ترجمه شود. در حوزه تالیف با تاکید بر سختی فوق‌العاده زیاد آن نیز نیازمند تلاش و توجه بیشتری هستیم. تالیف به معنای اصالت است، بر این اساس یک عضو هیات علمی باید حداقل بعد از 20 سال فعالیت علمی دست به قلم شود. در این میان آثاری در حوزه‌های مختلف علمی تولید می‌شوند که حتی به چاپ نخست هم نمی‌رسند و سرنوشتی جز تبدیل به خمیر شدن ندارند.
وی در ادامه با انتقاد
از وجود شرط تالیف کتاب در قانون ارتقاء اساتید، اظهار کرد: نوشتن، امروز به نوعی اپیدمی تبدیل شده است، بنابراین هر زمان فقط به دنبال افزایش کمی باشیم، بی‌تردید شاهد کاهش کیفی خواهیم بود. این مقوله در دانشگاه‌های کشور وجود دارد.
تالیف باید نتیجه پژوهش باشد
مدرس دانشگاه تربیت مدرس در ادامه با اشاره به تالیف کتابی با موضوع تکنولوژی فرآیندهای پلاستیک، عنوان کرد: مولف برای تولید یک کتاب با ویژگی‌های تالیف واقعی، باید با تمرکز و فراغت از کار‌های دیگر دست به قلم شود و حداقل 30 درصد از محتوای کتاب نتیجه پژوهشهای شخصی خود مولف باشد. البته این موضوع به معنای بی‌توجهی به آثار دیگر مولفان و به اصطلاح گردآوری نیست. تالیف به معنای انعکاس، نتایج تحقیقات به زبان نویسنده است.
دکتر امیرحسین بهروش، متولد سال 1342 تهران است. وی در دانشگاه صنعتی شریف لیسانس گرفت و سپس موفق به اخذ بورسیه شد و مدرک کارشناسی ارشد و دکترای خود را در کانادا دریافت کرد. بهروش، به محض اتمام دوران تحصیل به ایران بازگشت. وی 15 سال است که در دانشگاه تربیت مدرس، در کسوت استاد و محقق مشغول فعالیت است. وی مولف ده‌ها مقاله و مترجم کتاب «فرآیندهای قالب‌گیری پلاستیک (راهنمای مهندسی طراحی و تولید)» و در حال تالیف کتابی در زمینه تکنولوژی فرآیندهای پلاستیک است./