پروفسور مصدق، استادی که با عشق مینویسد
پروفسور احمد مصدق: «تا به امروز ریالی برای تالیف کتابهایم دریافت نکردهام و همین اندازه که نامم بر روی جلد کتاب باشد و دانشجویان، محققان و علاقهمندان به عرصه علم و بهویژه دوستداران طبیعت از نتیجه دسترنج و سالها تحقیق و تدریس من بهره ببرند و خدابیامرزی بفرستند، برایم کافی است.»
خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- کهکشان علم ایرانزمین از گذشته تا حال شاهد درخشش ستارگان پرنوری بوده که در زمینههای مختلف مایه مباهات این سرزمین بودهاند و همواره نیز این صحنه شاهد ظهورستارگان جدیدی است. یکی از این چهرههای درخشان علمی، پروفسور احمد مصدق، استاد پیشکسوت سپیدموی و خندهروی دانشگاه تهران است که دیدنش ضربالمثل «درخت هرچه پربارتر باشد، سربهزیرتر است» را در ذهن تداعی میکند.
پروفسور احمد مصدق کیست؟
احمد مصدق، متولد 1313 تهران و استاد بازنشسته دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران است. وی مدرک لیسانس کشاورزی را در سال 1339 از دانشکده کشاورزی کرج در رشته جنگل اخذ و سپس برای ادامه تحصیل به دانشگاه سن ژوزف لبنان اعزام شد و مدرک کارشناسی ارشد را در آن کشور دریافت کرد.
این استاد پیشکسوت، درجه دکترای جنگلشناسی را از کشور فرانسه اخذ و سپس راهی آمریکا شده و موفق به دریافت مدرک فوقدکترای جنگل از دانشگاه برکلی کالیفرنیا شد. احمد مصدق پس از بازگشت به ایران، در سال 1342 جذب هیات علمی دانشگاه تهران شده و مدت 35 سال با درجه استادی به تدریس و تحقیق پرداخت. وی در سال 1377 پس از سالها تحصیل و تدریس
و پژوهش به درجه بازنشستگی نایل شد.
کارنامه درخشان
تالیف 12 عنوان کتاب و انتشار 35 مقاله علمی و تحقیقاتی به زبانهای انگلیسی و فرانسه در سطح بینالمللی، در کارنامه علمی پروفسور احمد مصدق دیده میشود.
از جمله آثار تالیفی پروفسور مصدق میتوان به کتابهای «جنگلشناسی»، «جنگلکاری و نهالستانهای جنگلی»، «جغرافیای جنگلهای جهان»، «اکوسیستم جنگلی جهان»، « تخریب محیطزیست»، «گرم شدن کره زمین»، «اصلاح نژاد درختان جنگلی»، «اکولوژی جنگل»، «مصارف آب در ایران و جهان و توسعه پایدار» و «احیای جنگلهای ایران و جهان» اشاره کرد.
عضویت در هیات مدیره سازمان بینالمللی تحقیقات جنگل و مستشار سازمان خواروبار و کشاورزی سازمان ملل در کشورهای آفریقایی، از سوابق اجرایی وی میتوان بهشمار میآیند.
حرفهایی از جنس دل از یک چهره علمی
استاد باید عاشق رشته تخصصی و شغل استادی خود باشد تا بتواند بدون چشمداشت مالی یا کمترین چشمداشت دست بهقلم برده و دانش خود را در اختیار دانشجویان و فرزندان خود بگذارد و به مملکت و بهخصوص جامعه علمی کشور خدمت کند.
امروزه با توجه به مشکلات موجود و هزینههای زندگی همه اقشار درصدد تامین معاش هستند و اهالی قلم و ناشران نیز باید ابتدا بتوانند هزینههای زندگی را تامین و سپس به دیگر موارد بیندیشند. در این شرایط معمولا مولف ناچار است برای فروش کتابش مطالب را در سطحی عمومیتر نگارش و تدوین کند تا مخاطب بیشتری را جلب کند.
جایگاه علمی ایران از نگاه پروفسور مصدق
در خصوص ارایه مقالات و مدارک علمی در سطح بینالمللی قدمهای
بسیار خوبی تا به امروز برداشته شده و به اصطلاح در زمینه تولید علم در سطح بالایی در منطقه و جهان قرار داریم و پیشرفتهای علمی بسیار خوبی نیز در زمینههای مختلف داشتهایم، اما در خیلی از موارد این کارها در حد تئوری و نظریهپردازی باقی ماندهاند و به مرحله عمل و کاربردی شدن نرسیدهاند. بیشتر اقدامات علمی ما در سطح کلان و کلی بوده و کمتر به جزییات و شاخههای باریک و تخصصی علوم توجه داشتهایم و هنوز آنطور که باید به مرحله کاربردی کردن علم نرسیدهایم.
وضعیت امروز جنگلهای کشور
طبق آمار گذشته بنا به اظهارات شادروان استاد کریم ساعی، در سال 1318 هیجده میلیون هکتار اراضی جنگلی داشتیم. در سال 1346 طبق نظر پروفسور تروگوبو، مناطق جنگلی ایران به 12میلیون هکتار رسید. امروزه طبق برآورد FAO، این رقم به زیر 10 میلیون هکتار رسیده است. مقدار زیادی از جنگلهای کشور به علت بهره برداری بی رویه و عدم توجه از بین رفته است.
توصیههایی برای نجات جنگلها
برای نجات جنگلها، سازمان جنگلها و مراتع کشور یک برنامه عظیم ملی جنگلکاری در کشور تدوین و اجرایی کند؛ بهخصوص برای شیبهای البرز جنوبی و همچنین رشته کوه زاگرس یک برنامه بزرگ ملی جنگل کاری باید اجرایی شود.
برای دامنههای زاگرس گونههای نیمهخشکی پسند بسیار مناسب است و گونه بلوط غرب ایران توصیه میشود. در جنگلهای شمالی کشور باید مناطقی به نام ذخیرهگاه، تعیین و محافظت شود. این مناطق جنگلی حفاظت شده میتواند در مناطق ساحلی و میانبندها و ارتفاعات در نظر گرفته شود.