ترسیب کربن و نقش ارتفاعات در مناطق خشک به روایت کتاب

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب «ترسیب کربن در خاک‌های مناطق خشک» از سوی سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (FAO) به رشته تحریر درآمده است. این کتاب که منبعی جامع و کاربردی در حیطه علوم منابع طبیعی و کشاورزی است، به قلم مشترک محمدکیا کیانیان، عضو هیات علمی دانشگاه سمنان، لیلا دژالون و مریم عبدی‌پور به فارسی برگردانده شده است.

کتاب حاضر در هفت فصل، با بهره‌گیری از تصاویر و جداول مرتبط، کربن‌گیری و ذخیره‌سازی کربن و کشاورزی در مناطق خشک را تشریح کرده است.

فصل نخست این اثر، مقدمه‌ای درباره تغییر اقلیم، چرخه زمینی کربن، خاک‌های و ترسیب کربن، نیاز مدل‌ها برای شبیه‌سازی تغییرات کربن خاک و تخریب خاک، بحث می‌کند.

در فصل‌ دوم با عنوان‌ «مناطق خشک جهان» ضمن ارایه تعریفی از مناطق خشک، موضوعاتی همچون تخریب زمین در مناطق خشک، توزیع مناطق خشک، خاک و پوشش گیاهی مناطق خشک، بیابان‌زایی و ترسیب کربن و ویژگی‌های اراضی خشک که در ترسیب کربن موثرند، تشریح شده‌اند.

«سیستم سامانه‌های کشاورزی در مناطق خشک» موضوع محوری فصل سوم کتاب است. در این فصل به ویژگی‌های کشاورزی خرده‌پا، تشدید کشاورزی، کاربری وسیع اراضی، افزودن عناصر غذایی به خاک، گردش و ترکیب محصول، کاهش اتلاف عناصر غذایی از خاک، بازیافت عناصر غذایی، شیوه‌های مدیریت حاصلخیزی خاک در منطقه ساحل و درک پتانسیل بیوفیزیکی برای ترسیب کربن در سیستم‌های کشاورزی، اشاره شده است.

در فصل چهارم که با محوریت «جنبه‌های بیوفیزیکی ترسیب کربن در مناطق خشک» تدوین شده، مفاهیمی همچون گیاهان شورپسند، علفزارها، جنگل‌کاری، آیش‌ها، گازهای نادر و تغییر اقلیم تشریح شده‌اند.

فصل پنجم این اثر دانشگاهی با عنوان «مطالعه‌های موردی در مناطق خشک» نیز به توضیح مباحث کلیدی همچون ارایه مدل‌هایی برای آنالیز سامانه‌های کشاورزی مناطق خشک گرمسیری، انتخاب سامانه‌ها و منابع داده‌ها و چندین مطالعه موردی، اختصاص دارد.

«پروژه‌های ترسیب کربن» محور مباحث ششمین فصل کتاب حاضر است که در آن به فواید تجارت کربن، عوامل سیاستی و سازمانی، خطرات و عدم اطمینان برای سرمایه‌گذاران و کشاورزان و چارچوب سرمایه‌گذاری و سیاستی برای ترسیب کربن و کاهش فقر در مناطق خشک، اشاره شده است. در فصل پایانی این اثر نیز نتیجه‌گیری فصل‌های کتاب و منابع مورد استفاده، گنجانده شده است.

نخستین چاپ کتاب «ترسیب کربن در خاک‌های مناطق خشک» با شمارگان 200 نسخه در 269 صفحه، به بهای 25 هزار تومان از سوی انتشارات دانشگاه سمنان به بازار نشر عرضه شده است.

بررسی نقش کوهستان در مناطق خشک در یک اثر دانشگاهی
کتاب «ارتفاعات و سرزمین‌های خشک (کوهستان؛ منبعی تعدیل‌کننده در مناطق خشک)» که از سوی سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (FAO) به زیور طبع آراسته شده، در پنج فصل به قلم مشترک محمدکیا کیانیان و لیلا دژالون به فارسی ترجمه شده است.

در فصل نخست کتاب، مقدمه‌ای علمی در مورد کوهستان‌ها و نقش مهم آن‌ها در سرزمین‌های خشک، ارایه شده است. فصل دوم با عنوان «محیط زیست، مسایل اقتصادی‌-‌اجتماعی و فرهنگی کوهستان‌های اراضی خشک» به تشریح موضوعاتی همچون اقلیم و محیط فیزیکی کوهستان‌های اراضی خشک، هیدرولوژی به‌عنوان یکی از مشخصه‌های کلیدی کوهستان‌های اراضی خشک، مدیریت مشارکتی منابع طبیعی، فرهنگ و مدیریت پایدار منابع و حفظ طبیعت در کوهستان‌های اراضی خشک پرداخته است.

فصل سوم این اثر دانشگاهی به موضوع «زوال کوهستان‌های اراضی خشک، اثرات و تهدیدها» اختصاص دارد. در این فصل مباحثی همچون بیابان‌زدایی در کوهستان‌های اراضی خشک، استفاده نامناسب از منابع طبیعی، گونه‌های غیربومی، معدن‌کاری، توسعه گردشگری و رژیم‌های هیدرولوژیکی تغییریافته و مصرف آب تشریح شده‌اند.

در فصل چهارم که «شیوه‌هایی مناسب برای ایجاد اکوسیستم‌های اجتماعی تعدیلی (سازگار) در کوهستان‌های اراضی خشک» عنوان گرفته، بر موضوعاتی مانند نظارت بر تغییر، بازسازی اماکن عمومی، شیوه‌های مدیریتی سازگار، مدیریت سازگار جنگل، کشاورزی، مراتع و کمبود آب و حفظ فرهنگ بومی تاکید شده است. در فصل پایانی نیز ضمن نتیجه‌گیری و جمع‌بندی کلی از مباحث مطرح شده در این اثر، در سرفصلی مجزا، مسئولان و اهالی علم، به عمل در این حوزه دعوت شده‌اند.

نخستین چاپ کتاب «ارتفاعات و سرزمین‌های خشک (کوهستان؛ منبعی تعدیل‌کننده در مناطق خشک)» با شمارگان 200 نسخه در 206 صفحه، به بهای 13 هزار تومان به همت انتشارات دانشگاه سمنان منتشر شده است.-