ملک افضلی؛ استادی با 13 تالیف و یک عمر آگاهی

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) دکتر حسین ملک‌افضلی،‌ در اول آبان‌ماه سال 1318 در خانواده‌ای مذهبی و روحانی در شهر اردکان یزد به دنیا آمد. تالیف 13 عنوان کتاب و بیش از 70 مقاله علمی، در کارنامه درخشان علمی دکتر حسین ملک افضلی به چشم می‌خورد.

ویترینی از آثار ماندگار
ترجمه كتاب «اصول اپيدميولوژی» به قلم دكتر حسين ملک‌ افضلی، در سومین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌عنوان اثر برگزیده معرفی شد.

این چهره برجسته علمی 12 اثر دیگر نیز تالیف و ترجمه کرده که از آن‌جمله می‌توان به «درسنامه پزشکی پیشگیری و اجتماعی: کلیات خدمات بهداشتی»، «درسنامه پزشکی پیشگیری و اجتماعی: اصول و روشهای اپیدمیولوژی، جمعیت‌شناسی و آمارهای بهداشتی»، «درسنامه پزشکی پیشگیری و اجتماعی، بیماریهای مزمن غیرواگیر و بیماریهای واگیر شایع» و «درسنامه پزشکی پیشگیری و اجتماعی، اصول و روشهای اپیدمیولوژی، با اصلاح و افزوده» اشاره کرد.

«درسنامه پزشکی پیشگیری و اجتماعی: کلیات خدمات بهداشتی:

ترجمه كتاب «اصول اپيدميولوژی» به قلم دكتر حسين ملک‌ افضلی، در سومین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌عنوان اثر برگزیده معرفی شد.

بخش نخست»، «درسنامه پزشکی پیشگیری و اجتماعی، کلیات خدمات بهداشتی»، «اصول اپیدمیولوژی: دوره کارشناسی ارشد میکروبیولوژی پزشکی»، «اپیدمیولوژی Who آمار حیاتی»، «روش‌های آماری و شاخص‌های بهداشتی»، «بلوغ دختران، راهنمای آموزشی مربیان»، «ایدز و بیماری های مقاربتی، برای جوانان» و «شاخص‌های ملی سلامت» نیز برخی دیگر از آثار علمی دکتر ملک افضلی در حوزه پزشکی است. 

با ملک‌افضلی؛ از تحصیل علوم جدید و قدیم تا شاگردی دکتر «قریب» 
خانواده ملک افضلی،‌ بعد از یک سال زندگی در تهران به قم مهاجرت کردند. حسین، دوران ابتدایی را در یکی از مدارس اسلامی این شهر سپری کرد. 

صبح‌ها در دبیرستان، علوم جدید می‌خواند و شب‌ها در منزل، نزد پدر دروس قدیم می‌آموخت؛ چراکه مادر به پزشکی تشویقش می‌کرد و پدر علاقه داشت که حسین ملبس به لباس روحانی شود. عاقبت حسین نوجوان، علوم طبیعی را برای ادامه تحصیل انتخاب کرد و دبیرستان را با رتبه نخست به پایان برد. 

دیپلم را در سال 1337 دریافت کرد؛ سالی که باید انتخاب دیگری بین دانشگاه‌های تهران و اصفهان انجام می‌داد. حسین جوان،‌ سال 1337 در رشته پزشکی دانشگاه تهران مشغول تحصیل و یک سال بعد با گذراندن یک دوره تخصصی در دانشگاه بهداشت تهران موفق به دریافت گواهی‌نامه تخصصی آمار حیاتی شد. 

سال 1356 یک بورس تحصیلی از سوی سازمان بهداشت جهانی را دریافت کرد و برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و توانست دوره‌‌های

در شصتمین اجلاس منطقه‌ وزرای بهداشت سازمان جهانی بهداشت در مسقط عمان، از دکتر حسین ملک افضلی، برای خدمات گسترده وی قدردانی شد.

آمار و اپیدمیولوژی دانشکده بهداشت دانشگاه کالیفرنیا در لس‌آنجلس را با موفقیت به پایان برساند. وی شاگردی استادانی مانند دکتر آرمین، ضیا‌ء شمیساء، دکتر قریب و تیمسار نیک نفس‌ را در کارنامه دارد. 

سربازی و ریاست اداره بهداشت سنندج
سربازی برای حسین جوان که تازه فارغ‌التحصیل شده بود، تجارب زیادی به همراه داشت. تلاش‌های فرهنگی این افسر وظیفه، برای ارتقاء سطح بهداشتی عمومی مردم، ریاست اداره بهداشت سنندج را برایش به ارمغان آورد. دکتر ملک افضلی، در سال 1346 با قبول پست سپاه بهداشت در سنندج ماندگار شد.

سال‌های بعد نیز در مسوولیت‌هایی مانند ریاست دانشکده بهداشت، معاون بهداشتی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی،‌ قائم مقام وزیر بهداشت و ریاست انجمن تنظیم خانواده مشغول شد. 

تحقيقات دانشگاهی كه در زمينه اپيدميولوژی بوده و بيشتر به‌صورت پايان‌نامه‌های دانشگاهی عرضه شده كه در آن‌ها دكترملک افضلی به‌عنوان استاد راهنما يا مشاور فعاليت داشته است. 

دریافت جایزه کنترل جمعیت سازمان ملل
تحقيقات سيستم بهداشتی كه موجب ارتقاء سيستم بهداشتی جامعه شده است؛ يكی از تحقيقات ملک افضلی در اين مورد «برنامه تنظيم خانواده» بود كه به مرحله اجرا درآمده و مثمرثمر بوده است. تحقيقات مشاركت مردمی، كه ابتدا در شهر ری انجام شد و طی آن زنان داوطلب خانه‌دار این آموزش‌ها را دریافت

نباید هیچ‌کس را به زور قانون وادار به کنترل جمعیت کرد، چون با روش‌های علمی اثبات شده که این روش درست نیست. روش درست این است که به خانواده‌ها آگاهی و آموزش داده شود تا آزادانه و آگاهانه تصمیم بگیرند.

کردند. طبق اين طرح زنان داوطلب خانه‌دار، آموزش ديده و مسووليت پنجاه نفر از همسايه‌های خودشان را در مسائلی همچون آموزش بهداشت و تنظيم خانواده برعهده گرفته‌اند. اين طرح آن قدر حائز اهميت بود كه توانست جايزه كنترل جمعيت در سازمان ملل را از آن خود کرد. 

وی از ۴۰ سال پیش در وزارت بهداشت، اقدامات اولیه را برای تاسیس شبکه خدمات بهداشتی درمانی در ایران برنامه‌ریزی کرد که به راه‌اندازی این شبکه در سال ۱۳۶۳ منجر شد.

در شصتمین اجلاس منطقه‌ وزرای بهداشت سازمان جهانی بهداشت در مسقط عمان، از دکتر حسین ملک افضلی، برای خدمات گسترده وی قدردانی شد.

کنترل جمعیت، از نگاه پزشک برگزیده سازمان بهداشت جهانی
دکتر حسین ملک افضلی: «من با این روش مخالف بوده و هستم. نباید هیچ‌کس را به زور قانون وادار به کنترل جمعیت کرد، چون با روش‌های علمی اثبات شده که این روش درست نیست. روش درست این است که به خانواده‌ها آگاهی و آموزش داده شود تا آزادانه و آگاهانه تصمیم بگیرند. اما در مواقعی که رشد جمعیت بالا است، وضعیت بحرانی است؛ شرایط فرق می‌کند. در دهه نخست انقلاب که رشد جمعیت به 9/3 درصد رسیده بود، نگرانی و شتاب‌زدگی ایجاد کرد که موجب تدوین چنین قانونی شد. 

در مقابل، افزایش واحدهای بهداشتی، توسعه خانه‌های بهداشت در روستاها، مراقبت‌های دوران بارداری، زایمان امن خیلی مهم هستند که همه این‌ها از سوی دولت جمهوری اسلامی انجام شده. در کل به دلیل دسترسی خانواده‌ها به سواد، علم و آگاهی، اکنون زمان لغو آن قانون است؛ زیرا در آن شرایط یک تصمیم اضطراری بود.»