بررسی پیامدهای سرقت علمی/ وقتی نرمافزارهای تشابه‌یاب داخلی به بلوغ نرسیده‌اند
کارشناسان حاضر در نشست «بررسی آثار و پیامدهای سرقت علمی و راه‌های جلوگیری از آن» با اشاره به این‌که نرمافزارهای تشابه‌یاب داخلی به بلوغ نرسیده‌اند، بر تقویت تولیدات داخلی نرمافزارهای تشابه‌یاب تاکید کردند.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، سومین نشست تخصصی «بررسی آثار و پیامدهای سرقت علمی و راه‌های جلوگیری از آن» با تمرکز بر راهکار‌های مقابله نرمافزاری با سرقت علمی، بعدازظهر امروز (یکشنبه اول تیرماه) در پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) با حضور مهندس عمار جلالی‌منش، عضو هیات علمی (ایرانداک)، مهندس امیر پارسی‌اصفهانی، مدیر واحد سیستم‌های رایانه‌ای (ایرانداک) و دکتر مهدی بهیانفر، معاون مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور برگزار شد.
جلالی‌منش در ابتدای این نشست، با اشاره به تاثیر کارکرد نظام آموزشی در افزایش سرقت‌های علمی گفت: دو نوع
سرقت علمی، خواسته و ناخواسته وجود دارد. فرآیند آموزش به‌ویژه در نظام آموزش عالی پژوهشگران را به سمت سرقت علمی سوق می‌دهد.
اجبار به تهیه مقالات فراوان در زمان کوتاه، زمینه‌ساز سرقت علمی
وی در ادامه تصریح کرد: اجبار مدرسان دانشگاه برای تهیه مقالات فراوان در زمان‌های کوتاه، زمینه‌ساز سرقت‌های علمی است. تسهیل فرآیند ارجاع‌دهی از نظر آماری، حجم سرقت‌های علمی غیرعمد را کاهش می‌دهد.
عضو هیات علمی (ایرانداک) ادامه داد: سرقت‌های ناخواسته به دلایلی مانند بی‌اطلاعی از روش‌های ارجاع که ناشی از جهل است ،اتفاق می‌افتند. فرآیند‌های ارجاع در صورتی‌که به وسیله سیستم‌های نرمافزاری پشتیبانی نشوند، بسیار وقت‌گیر است و همچنین فرآیند نامناسب نقل قول از دیگر عوامل سرقت غیرعمد آثار علمی است.
لزوم رعایت شیوه‌نامه استاندارد ارجاع
جلالی‌منش با اشاره به سختی‌های ارجاع در زبان فارسی، اظهار کرد: تبیین نامناسب شیوه‌نامه‌های ارجاع، عدم امکان استخراج ارجاعات به شکل ماشینی، ذخیره نشدن اطلاعات
کتاب‌شناختی در قالب‌های استاندارد، عدم پشتیبانی نرم‌افزار‌ها از شیوه‌های استنادی به زبان فارسی، از مهم‌ترین سختی‌های ارجاع از زبان فارسی است.
وی درباره مشارکت‌کننده‌ها در پیشگیری از سرقت علمی گفت: مراکز علمی مانند پژوهشگاه‌ها و کتابخانه‌ها، باید استاندارد شیوه‌نامه ارجاع را رعایت کنند. رعایت این شیوه‌نامه‌ها از سوی ناشران و در نهایت سازندگان نرم‌افزار‌ها که از بازیگران اصلی در پیشگیری از سرقت‌های علمی هستند، ضرورت دارد. البته نقش دانشگاه‌ها و پژوهشگران از سایر نهاد‌ها پررنگ‌تر است.
فرآیند کشف بخش‌های مشابه با متن اصلی به کمک نرم‌افزار
در ادامه این نشست امیر پارسی‌اصفهانی، درباره نرمافزارهای کشف‌کننده تشابه‌یاب مقالات اظهار کرد: تشابهیابی به فرآیند کشف بخش‌های مشابه با متن اصلی اشاره دارد. کار نرم‌افزار تشابه‌یاب با متن شامل مقایسه مقاله با متن اصلی و تحلیل شیوه نگارش نویسنده است. تشابهیابی بر اساس متن، یعنی نرم‌افزار
به روش کپی دقیق، بازنوسی و ترجمه عمل می‌کند.
مدیر واحد سیستم‌های رایانه‌ای (ایرانداک) ادامه داد: سرعت، دقت بالا، تنوع سرویس‌دهی و دسترسی به منابع خارجی و بی‌نیاز شدن کشور برای طراحی، از مزایای استفاده از نرمافزارهای خارجی است. نرمافزارهای خارجی البته دارای معایبی مانند عدم دسترسی به منابع داخلی با توجه به دلایل امنیتی و بی‌توجهی به ویژ‌گی‌های زبان فارسی است. معایب نرمافزارهای خارجی، محاسن نرم‌افزا‌‌های داخلی است.
نرمافزارهای تشابه‌یاب داخلی از بلوغ کافی برخوردار نیست
وی درباره معایب نرمافزارهای تشابه‌یاب ایرانی نیز گفت: نرمافزارهای تشابه‌یاب داخلی به‌طور جدی را‌ه‌اندازی نشده و از بلوغ کافی برخوردار نیستند.
پارسی‌اصفهانی با اشاره به فعالیت‌های «ایرانداک» در زمینه تولید نرمافزارهای تشابه‌یاب، اظهار کرد: نرم‌افزار تولیدی «ایرانداک» براساس کپی دقیق در اینترنت طراحی شده است که هنوز در مرحله آزمایشی قرار دارد و در حال حاضر شامل بررسی چکیده مقالات است. بررسی پایان‌نامه‌ها از برنامه‌های آتی «ایرانداک» برای ارتقاء این نرم‌افزار است.