«مکاترونیک» تا «مدل‌سازی آب و هوایی (نظریه و روش)» خواندنی شد
معرفی دو اثر دانشگاه تهران تازه انتشار یافته
موسسه انتشارات دانشگاه تهران، کتاب‌های «مکاترونیک (طراحی سیستم)» و «مدل‌سازی آب و هوایی (نظریه و روش)» را برای دانشجویان مهندسی به‌ویژه در رشته‌های مکانیک، الکترونیک، صنایع، علوم رایانه، هواشناسی و جغرافیا منتشر کرد.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب «مکاترونیک (طراحی سیستم)» نوشته مشترک دوداس شتی و ریچارد ای. کولک را به‌طور مشترک دکتر حسین موسی‌زاده، دکتر علی جعفری و مهندس سمانه جوان‌بخت به فارسی ترجمه کرده‌اند.
در این کتاب در تشریح مفهوم «مکاترونیک» آمده که مجموع دانش‌های مرتبط با سیستم‌های الکترونیکی، مکانیکی، کنترل و کامپیوتر، به مکاترونیک معروفند. مکاترونیک یعنی، ترکیب سینرژتیک مهندسی مکانیک و الکترونیک، علوم رایانه و فناوری اطلاعات که شامل استفاده از سیستم‌های کنترل و همچنین روش‌های عددی برای طراحی محصولاتی است که به‌صورت هوشمند ساخته می‌شوند. این مفهوم همچنین به معنای متدولوژی طراحی بهینه تولیدات الکترومکانیکی است.
کتاب «مکاترونیک (طراحی سیستم)» در هشت فصل با عنوان‌های «طراحی سیستم‌های مکاترونیک»، «مدل‌سازی و شبیه‌سازی سیستم‌های فیزیکی»، «حسگر‌‌ها و مبدل‌ها»، «وسایل محرک»، «کنترل سیستم-روش‌های منطقی»، «سیگنال‌ها، سیستم‌ها و کنترل‌ها»، «پردازش سیگنال و میانجی‌گری زمان-واقعی» و «مطالعات موردی» تدوین شده است.
براساس محتوای این اثر، مکاترونیک به مهندسین اجازه می‌دهد که مهندسی مکانیک، الکترونیک، کنترل و علم رایانه را در فرآیند طراحی محصول ترکیب کنند. مدل‌سازی، نمونه‌سازی مجازی و مجسم‌سازی از مظاهر مهم توسعه محصولات مکاترونیکی پیشرفته است. طراحی مکاترونیک برای اطمینان از کیفیت محصولاتی که در هر زمان تولید می‌شود، بر بهینه‌سازی سیستماتیک متمرکز است.
در بخشی دیگر از این کتاب اشاره شده که طراحی الکترومکانیکی، در گام نخست نیازمند کار تیمی و همکاری بین چندین بخش و رشته‌های فرایند مهندسی است. ترکیب این رشته‌ها با معرفی ابزار‌های نرم‌افزار شبیه‌ساز، در کنار سیستم‌ها برای ایجاد خط سیر مکاترونیکی کارا، تسهیل یافته است.
مترجمان «مکاترونیک (طراحی سیستم)» معتقدند که این اثر دانشگاهی، برای دانشجویان سال آخر مقاطع کارشناسی ارشد و دکترای رشته‌های مکانیک، برق، صنایع، بیوشیمی رایانه و مهندسی مکاترونیک تالیف شده است.
نخستین چاپ کتاب «مکاترونیک (طراحی سیستم)» با شمارگان یک‌هزار نسخه در 540 صفحه، به بهای 46 هزار تومان به همت انتشارات دانشگاه تهران به بازار نشر عرضه شده است.
«مدل‌سازی آب و هوایی» از دریچه کتاب
«مدل‌سازی آب و هوایی (نظریه و روش)» دیگر اثری است که در 6 فصل، به قلم دکتر علی‌اکبر شمسی‌پور، استادیار دانشگاه تهران، از سوی موسسه انتشارات دانشگاه تهران به بازار کتاب راه یافته است. در این کتاب اشاره شده که آب و هوا، هم عاملی است اثربخش و هم پدیده‌ای است اثرپذیر. آب و هوا هم نوسان‌ها و هم تغییرهای کوتاه‌مدت و بلند‌مدت را در سامانه خود به همراه دارد. این مرکز نشر، کتاب «مدل‌سازی آب و هوایی (نظریه و روش)» را به دلیل اهمیت این موضوع منتشر کرده است.
«سامانه آب و هوا»، «چارچوب مفهومی مدل و مدل‌سازی»، «چارچوب مفهومی مدل‌سازی آب و هوایی»، «مدل‌های سیاره‌ای آب و هوا (GCM)»، «مدل‌های آب و هوایی منطقه‌ای (منطقه محدود)» و «مدل‌های آب و هوایی آزمایشگاهی خرد مقیاس» عناوین فصول شش‌گانه این اثر را شامل می‌شوند.
در فصل نخست این اثر دانشگاهی، سامانه آب و هوا معرفی و تفاوت‌های ماهیتی و روش‌شناختی آن با دانش هواشناسی تشریح شده است. در بخشی از این فصل آمده است: «مدل‌سازی در حوزه آب و هواشناسی نیازمند شناخت مولفه‌ها و متغیرهای شکل‌دهنده آن است. علم آب و هواشناسی، به لحاظ موضوعی از یک‌سو به مباحث هواشناسی و از سوی دیگر با پژوهش‌های جغرافیایی پیوند دارد.»
فصل دوم کتاب به معرفی چارچوب مفهومی مدل‌ها به‌خصوص در علوم‌انسانی و جغرافیا اختصاص دارد. مدل؛ چیستی‌ها و چرایی‌ها به‌عنوان یکی از مباحث فصل دوم مولف برای انتقال بهتر مفهومی مدل به ارایه تعریفی از مدل ارایه کرده و در ادامه درباره مبانی مدل‌سازی در پژوهش‌های جغرافیایی آورده است که جغرافیدانان در سال‌های اخیر با گسترش تحلیل‌های مکانی مدل‌های فضایی را گسترش دادند. در مدل‌های فضایی، نقشه مهم‌ترین ابزار دست محقق است که در آن مدل‌ها، تمام موضوع‌های با ویژگی مکانی، جزو داده‌ها و اجزای مدل محسوب می‌شوند. مدل‌های فضایی امروزه به‌طور گسترده در محیط GIS استفاده می‌شوند.
از دیگر فصل‌های مهم کتاب می‌توان به فصل پنجم یعنی «مدل‌های آب و هوایی منطقه‌ای (منطقه محدود)» اشاره کرد. در مدل‌های منطقه‌ای هنگامی‌که اندازه منطقه مورد مطالعه افزایش می‌یابد، تاثیر واداشت مرزی کاهش می‌یابد. اندازه منطقه باید به اندازه کافی بزرگ باشد تا یادداشت‌‌های محلی و اثرات افزایش تفکیک در مدل، تحت شرایط مرزی واقع نشود.
این کتاب دانشگاهی، خروجی بیش از سه سال مطالعه، اجرا و تدریس واحدهای درسی مرتبط با مدل‌سازی آب و هوایی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای جغرافیای دانشگاه تهران است.
در پیشگفتار این اثر در جملاتی به نقل از «ژان ژاک روسو» آمده: «دید جغرافیایی، یعنی استعداد برای آشکار کردن چگونگی پیکربندی پدیده‌هایی که با تغییر مقیاس به مشاهده در می‌آید. این دیدگاه تنها زمانی به تمامی مفهوم خود دست می‌یابد که بر تجربه‌های مستقیم کار روی زمین استوار باشد.»
نخستین چاپ کتاب «مدل‌سازی آب و هوایی (نظریه و روش)» با شمارگان یک‌هزار نسخه در 287 صفحه، به بهای 14 هزار تومان از سوی موسسه انتشارات دانشگاه تهران به بازار نشر عرضه شده است.