آثار مولفان حوزه علم ظرفیت حل مشکلات داخلی و بین‌الملی را دارد
وضعیت ترجمه معکوس آثار علمی از منظر اهالی علم/3
محمد حسن‌زاده، با اشاره به ظرفیت بالای آثار محققان ایرانی برای ترجمه به زبان‌های دیگر گفت: آثار مولفان حوزه علم ظرفیت حل مشکلات داخلی و بین‌الملی را دارد.
محمد حسن‌زاده، عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس، در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره ترجمه معکوس آثار مولفان ایرانی، اظهار کرد: ایران مانند هر کشور دیگری از شاخصه‌های علمی و فرهنگی مختلفی برای عرضه به جهانیان برخوردار است. به عبارتی دیگر در منظومه علمی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران پتانسیل‌هایی وجود دارد که اگر در سطح جهانی مطرح شود، به‌طور یقین با استقبال مواجه خواهد شد.
برگزیده جشنواره بین‌المللی فارابی، با اشاره به انتشار مقالات علمی در نشریات معتبر
دنیا افزود: بهترین نمونه برای مواجه جامعه جهانی با آثار مولفان ایرانی، انتشار مقالات علمی در نشریات معتبر دنیاست؛ آثاری که براساس پژوهش‌های محققان دانشگاهی عرضه شده است.
ترجمه 30 هزار مقاله علمی ایرانیان به زبان‌های دیگر
حسن‌زاده درباره آمار انتشار آثار مولفان ایرانی اظهار کرد: در حدود 30 هزار مقاله علمی از نویسندگان و محققان ایرانی که به زبان فارسی تالیف شده و به عبارتی ماحصل تحقیق بومی و منطقه‌ای است، در سطح بین‌الملل به زبان انگلیسی یا سایر زبان‌های زنده دنیا ترجمه می‌شوند.
مدیر گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس، با تقسیم‌بندی آثار مولفان ایرانی به دو دسته گفت: آثار نویسندگان و پژوهشگران ایرانی را می‌توان به دو دسته آثار علمی و فرهنگی تقسیم کرد. محققان فعال در حوزه علم مدام در حال تحقیق، توسعه و ارایه دستاورد‌های جدید هستند. بی‌شک این دسته آثار علاوه بر حل مشکلات داخلی، در صورت ترجمه زمینه‌ساز حل مشکلات مخاطب جامعه بین‌المللی نیز
است.
غفلت در ترجمه آثار فرهنگی و عقیدتی
مدیر سالن تولید علم بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، دسته دوم آثار مولفان ایرانی را عقیدتی و فرهنگی دانست و ادامه داد: به‌نظر می‌رسد در ترجمه آثار مولفان حوزه فرهنگی و عقیدتی غفلت شده است. شاید در حوزه ترجمه آثار حوزه علم به خوبی عمل کرده باشیم اما در بخش ترجمه آثار برجسته فرهنگی قابلیت‌های بیشتری برای عرضه داریم.
وی با تاکید بر اهمیت توجه به ترجمه آثار فرهنگی اظهار کرد: در صورتی‌که آثار فرهنگی به خوبی به زبان‌های مقصد ترجمه شوند، جذابیت‌های آن‌ها موحب می‌شود تا جامعه جهانی با منظومه فکری ما آشنایی بهتر و بیشتری پیدا کنند، افکاری که می‌تواند حلال بسیاری از مشکلات جهانی باشد.
نیاز محافل علمی غرب به نتایج تحقیقات پژوهشگران ایرانی
حسن‌زاده درباره عقیده برخی مبنی بر بی‌نیازی جامعه غربی به آثار مولفان ایرانی گفت: با این فکر که جامعه غرب به دلیل پیشرفت در حوزه علم و فناوری، از آثار محققان و نویسندگان ایرانی بی‌نیاز است، مخالفم.
با توجه به انتشار آثار ایرانی در نشریات معتبر علمی دنیا، هنوز بسیاری از محافل مطرح علمی غرب به نتایج تحقیقات پژوهشگران ما نیازمند هستند و این در حالی است که این نیازمندی در حوزه فرهنگ بیشتر احساس می‌شود.
دایره مخاطب کتاب، بسیار بیشتر از مقاله است
مترجم کتاب «تحويل اطلاعات در قرن 21» با تاکید بر وجود ظرفیت‌های بالای علمی در کشور افزود: با توجه به استقبال خوب جامعه علمی دنیا از مقالات علمی محققان ایرانی، به‌نظر می‌رسد انتشار این آثار در قالب کتاب مخاطبان خارجی را افزایش دهد، چراکه مقاله مخاطب خاص و کتاب مخاطب عام دارد؛ به عبارتی دیگر دایره مخاطب کتاب، بسیار بیشتر از مقاله است.
دکتر محمد حسن‌زاده، مدیر گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس، متولد 1356 است. وی مولف و مترجم، 25 عنوان کتاب و 150 مقاله علمی و پژوهشی به زبان‌های فارسی و انگلیسی است.
حسن‌زاده، در سال 1390 با ارایه اثری با عنوان «ضعف‌ها و ظرفیت‌های مبانی علم در آموزه‌های اسلامی: ظرفیت تولید و نشر علم در ایران» در جشنواره بين‌المللی فارابی، به‌عنوان برگزیده معرفی شد.