جایزه فیلدز 2014 در دستان نویسنده «نظریه اعداد»

خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- جایزه فیلدز 2014، به دلیل تحقیقات ارزشمند در حوزه هندسه و نظریه ارگودیک به پرفسور مریم میرزاخانی، ریاضیدان جوان ایرانی و مدرس دانشگاه «استنفورد» اعطا شده است. سه دانشمند جوان دیگر نیز در این جایزه با مریم میرزاخانی شریک بودند.

«نظریه اعداد» عنوان کتاب مریم میرزاخانی است که به‌صورت مشترک با رویا بهشتی زواره در 304 صفحه تالیف شده و در سال 1378 از سوی انتشارات فاطمی منتشر و تاکنون 9 بار تجدید چاپ شده است.

در کتاب «نظریه اعداد» اصلی‌ترین مباحث نظریه مقدماتی اعداد، در 26 فصل به گونه‌‌ای گرد آمده که خواننده، ضمن آشنا شدن با موضوع، توانایی‌های بیشتری در مساله حل کردن نیز به‌دست آورد.

کتاب بیانی ساده و روان دارد و برای مطالعه آن پیش‌نیاز خاصی جز آشنایی با ابزارهای اساسی ریاضیات مقدماتی مانند اصل استقرای ریاضی و اصل لانه کبوتری لازم نیست. راه‌حل تمرین‌ها یا راهنمایی برای حل آن‌ها نیز در انتهای کتاب گنجانده شده است.

نویسندگان «نظریه اعداد» در بخشی از پیشگفتار اثر نوشته‌اند: «نظریه مقدماتی اعداد چه از نظر مطلب و چه از نظر تنوع مساله‌های مربوط به آن از زیباترین بخشهای ریاضیات مقدماتی است و ویژگی بارز آن وجود مساله‌هایی است که گرچه بیانی ساده و مقدماتی دارند، اما یا حل‌نشده باقی مانده‌اند یا حل آنها نیاز به استفاده از ریاضیات پیشرفته دارد. در این کتاب به آموزش این بخش جذاب از ریاضیات مقدماتی پرداخته‌ایم، به‌گونه‌ای که برای دانش‌آموزان علاقه‌مند دوره‌ دبیرستان مفید و قابل استفاده باشد.» 

جایزه فیلدز
جایزه یا نشان فیلدز، جایزه‌ای است که هر چهار سال یکبار به ابتکار ریاضی‌دان کانادایی «جان چارلز فیلدز» در جریان کنگره اتحادیه جهانی ریاضیات به ریاضی‌دانان جوان (کمتر از چهل سال) که فعالیت ارزنده‌ای در ریاضی انجام داده باشند اعطا می‌شود.

مدال فیلدز ۲۰۱۴ دو روز پیش (12 آگوست) در کنگره بین‌المللی ریاضیات که در سئول کره جنوبی برگزار شد به این دانشمند جوان ایرانی اعطا شد. بنابر اعلام داوران، مریم میرزاخانی در زمینه نظریه سطوح ریمانی و فضاهای مدولی آن به پیشرفت‌های چشمگیری نائل آمده و افق‌های جدیدی را در این رشته گشوده است.

آشنایی بیشتر با مریم میرزاخانی
مریم میرزاخانی، استاد دانشگاه استنفورد، در سال‌های ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴ (سال سوم و چهارم دبیرستان) از دبیرستان فرزانگان تهران موفق به کسب مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری شد و بعد از آن در سال ۱۹۹۴ در المپیاد جهانی ریاضی هنگ کنگ با ۴۱ امتیاز از ۴۲ امتیاز مدال طلای جهانی گرفت. سال بعد یعنی ۱۹۹۵ در المپیاد جهانی ریاضی کانادا با ۴۲ امتیاز از ۴۲، رتبه اول طلای جهانی را به‌دست آورد.

میرزاخانی دوره کارشناسی ریاضی را در دانشگاه صنعتی شریف آغاز کرد. او با دریافت بورسیه از طرف دانشگاه هاروارد به آنجا رفت و دوره دکترای خود را در دانشگاه هاروارد پشت سرگذاشت.

این نخبه ایرانی به همراه ۹ محقق برجسته دیگر در چهارمین نشست «10 برلیان» نشریه «پاپیولار ساینس» در آمریکا مورد تقدیر قرار گرفت. به نوشته «یواس‌ای تودی» این فهرست ۱۰ نفره شامل محققان و نخبگان جوانی است که در حوزه‌های ابتکاری مشغول به فعالیت هستند و با این حال از چشم عموم پنهان مانده‌اند. این فهرست براساس پیشنهادهاي ارائه شده از سوی سازمان‌های گوناگون، روسای دانشگاه‌ها و ناشران انتشارات علمی برگزیده شده‌اند.

جایزه بنیاد ریاضیات کلی در سال ۲۰۱۴ جایزه جهانی انجمن ریاضی آمریکا در سال ۲۰۱۳ جایزه ای‌ام‌اس بلومنتال در سال ۲۰۰۹ و ارتقا به مرتبه استادتمامی ریاضی در دانشگاه استنفورد در ۳۱ سالگی در سپتامبر ۲۰۰۸ از جمله افتخارات علمی کسب شده از سوی مریم میرزاخانی است.

«جان وندراک» همسر مریم میرزاخانی از پژوهشگران «آی‌بی‌ام» است.

این نخبه جوان ریاضی از بازماندگان سانحه غمبار سقوط اتوبوس حامل نخبگان ریاضی دانشگاه صنعتی شریف به دره، در اسفندماه 76 است.