«قانون» جمع‌بندی میراث دانش پزشکی در جهان تا روزگار بوعلی است
گفتوگو با مدیر روابط عمومی موسسه ملک به مناسبت روز بزرگداشت مقام ابن‌سینا
امروز یکم شهریورماه، به مناسبت بزرگداشت ابوعلی سینا، حکیم و دانشمند نامدار ایرانی در سده‌های چهارم و پنجم هجری، روز پزشک نامگذاری شده است. به تعبیر مهدی یساولی، کتاب «قانون» به تعبیری جمع‌بندی همه میراث دانش پزشکی در جهان تا روزگار بوعلی و دستاورد آموخته‌های او از دانش پزشکی یونانی، ایرانی و عربی است.
مهدی یساولی، مدیر روابط عمومی موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک، به مناسبت روز پزشک در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) اظهار کرد: در میان نسخه‌های خطی کتابخانه و موزه ملی ملک، به‌عنوان یکی از 6 کتابخانه بزرگ نسخه‌های خطی در ایران، شاید یکی از پربرگ‌ترین مجموعه‌ها متعلق به شیخ‌الرئیس ابوعلی سینا باشد.
وی افزود: این آثار همچون خود مولف چند وجهی‌اند و موضوعات گوناگونی مانند فلسفه، منطق، تفسیر، الهیات و پزشکی را دربرمی‌گیرند. این مجموعه پُربرگ دربردارنده حدود 250 نسخه خطی در 106 عنوان است. در این مجموعه «کتاب القانون فی‌الطب» به‌عنوان شاهکار این حکیم در حوزه پزشکی، درخششی ویژه دارد.
یساولی در ادامه گفت: از مجموعه دیگر آثار این گنجینه می‌توان به 14 نسخه مستقل از کتاب «قانون» و 28 نسخه شرح بر «قانون» اشاره کرد. کتاب «قانون» به تعبیری جمع‌بندی همه میراث دانش پزشکی در جهان تا روزگار بوعلی و دستاورد آموخته‌های او از دانش پزشکی یونانی، ایرانی و عربی است.
مدیر روابط عمومی موسسه ملک درباره قدیمی‌ترین نسخه خطی کتاب «قانون» موجود در این موسسه گفت: این نسخه متعلق به سده 6 هجری است که توسط بانو عزت‌ملک ملک، دختر بزرگ حاج حسین آقا ملک به این مجموعه اهدا شده است. در میان شرح‌های نوشته شده برای این کتاب نیز آثاری خطی وجود دارد که به دلیل نزدیک بودن به زمان تالیف کتاب «قانون در طب» اهمیت زیادی دارند. از جمله آن‌ها می‌توان به «توضیحات القانون» تالیف سدیدالدین کازرونی اشاره کرد.
وی درباره نسخه چاپ سنگی نفیس «قانون» موجود در موسسه ملک نیز عنوان کرد: در ميان مجموعه چاپ سنگی كتابخانه ملی ملک نیز نسخه‌ای از کتاب «قانون» وجود دارد. بر صفحه عنوان اين كتاب يادداشتی به قلم سعيد نفيسی، تاریخ‌نگار و ادیب بزرگ ایران وجود دارد. از اين يادداشت برمی‌آيد كه سعيد نفيسی در تاريخ تيرماه سال 1308 خورشيدی، اين كتاب را به كتابخانه حاج حسين آقا ملک اهدا كرده است. در اين صفحه همچنين مهر كتابخانه شخصی سعيد نفيسی دیده می‌شود.
یساولی در ادامه گفت: «قانون» اگرچه نامدارترین تالیف ابن سینا در حوزه پزشکی است اما او تالیفات دیگری هم دارد. دیگر تالیفات مهم ابن سینا در حوزه پزشکی نیز در مجموعه خطی آثار وی در کتابخانه و موزه ملی ملک یافت می‌شود که از آن‌جمله می‌توان به «ارجوزه فی‌الطب» و «مقاله فی احکام الادویه القلبیه» اشاره کرد که کتاب اخیر خود شامل دو بخش است که بخش نخست، بیان فیزیولوژی قلب و بخش دیگر بیانگر داروهای موثر بر تنظیم فعالیت قلب است.
مدیر روابط عمومی کتابخانه و موزه ملی ملک در پایان معرفی دیگر نسخه‌های خطی ابوعلی سینا که در گنجینه ملک نگهداری می‌شوند، اظهار کرد: «الاشارات و التنبيهات»، «الحدود»، «دانشنامه علائی»، «ترجمه رساله‌العشق»، «علم‌النفس» و کتاب مشهور «شفاء» در موضوع فلسفه، از دیگر آثار خطی ابوعلی سینا در کتابخانه و موزه ملی ملک به شمار می‌آیند که پژوهشگران می‌توانند برای انجام تحقیقات تخصصی در حوزه نسخه‌های خطی از آن‌ها بهره بگیرند.